
Al 165 medische professionals hebben via Save a Child’s Heart een opleiding gevolgd. Sinds 1995 heeft de organisatie meer dan 8000 kinderen met een hartafwijking uit de hele wereld geholpen.
Door Diana Bletter
Dr. Lise Mumporeze was nog maar vijf jaar oud toen haar hele familie omkwam tijdens de oorlog in Rwanda in 1994.
Naar schatting verloren 800.000 mensen uit de Tutsi-minderheid het leven. Bijna 32 jaar later vertelt de nu 37-jarige Mumporeze dat Rwanda tegenwoordig vooral in het teken staat van verzoening. “Die periode heeft ons gebroken, en alleen door samen te komen voorkomen we dat zoiets ooit terugkeert,” vertelt ze.
Dr. Mumporeze volgde een tweejarige opleiding op de Intensive Care voor kinderen bij Save a Child’s Heart. Sinds de oprichting in 1995 heeft de organisatie bijna 8000 kinderen behandeld uit 73 landen waar specialistische kindercardiologische zorg beperkt of niet beschikbaar is en biedt uitgebreide trainingsprogramma’s aan medische professionals uit diezelfde regio’s. Dit jaar wordt het 30-jarig bestaan gevierd.
Meer dan 160 artsen en verpleegkundigen namen deel aan het opleidingsprogramma, zelfs tijdens de COVID-19-pandemie. Momenteel lopen acht internationale artsen stage binnen het kinderziekenhuis.

We spreken Dr. Mumporeze op de avond van haar vertrek, ze vliegt terug naar Rwanda, waar haar man en twee kinderen op haar wachten. Ze begint daar als de allereerste specialist kinderintensivist van het land, in het King Faisal Hospital in Kigali. Ondanks haar optimistische persoonlijkheid — “Het leven kan zwaar zijn, maar we moeten proberen positief te blijven” — vertelt ze dat het horen van het nieuws op 7 oktober 2023 haar onmiddellijk terugbracht naar herinneringen aan eerdere verdriet in haar leven. “Ik weet hoe het voelt wanneer je alles verliest en moet vluchten,” zegt ze.
Wat haar vooral is bijgebleven, zijn de medische en menselijke lessen. “Het belangrijkste dat ik heb geleerd, is hoe artsen hier gezinnen blijven steunen, ongeacht de situatie. Ik heb geleerd nooit op te geven bij welk kind dan ook. Soms worden we verrast door hoop.”

Save a Child’s Heart wordt gesponsord door particuliere donoren wereldwijd. De organisatie laat artsen na hun opleiding terugkeren naar landen als Tanzania, Zambia, Ethiopië en Rwanda om onderling samenwerkingsverbanden op te zetten — zodat kennis en vaardigheden zich verder verspreiden.
Een van hen is Dr. Yayehyirad, die een vijfjarige opleiding afrondde bij Save a Child's Heart en daarmee de eerste kinderhartchirurg van Ethiopië werd. Hij verhuisde vervolgens naar Rwanda om het programma voor kinderhartchirurgie in het King Faisal Hospital te leiden en hij was degene die dr. Mumporeze de opleiding bij Save a Child's Heart aanraadde. “We trainen het lokale team en sturen artsen voor extra ervaring naar Save a Child's Heart,” zegt Dr. Yayu . “Het uiteindelijke doel is dat lokale Rwandese artsen vanaf 2028 zelfstandig kinderhartoperaties kunnen uitvoeren.”
In 2023 startte de Rwandese overheid een ambitieus programma om het aantal zorgprofessionals binnen vier jaar te verviervoudigen. Rwanda heeft momenteel één zorgverlener per 1000 inwoners, terwijl de WHO er vier aanbeveelt. “Als je ziet waar Rwanda 30 jaar geleden stond en waar het nu is, is dat ongelooflijk,” zegt Dr. Yayu. “Het voelt bijzonder om deel te zijn van deze groei en om dit programma te mogen helpen opbouwen. Alles wat we bij Save a Child's Heart geleerd hebben, verspreidt zich verder, als rimpels in het water.”

Dr. Fitsum Argaw Abebe bracht vijf jaar door bij Save a Child's Heart als aankomend kinderhartchirurg. Binnenkort keert hij terug naar Addis Abeba, waar hij een van de weinige specialisten op dit gebied zal zijn. Hij blikt terug op de toespraak die hij gaf tijdens de gezamenlijke afscheidsviering voor hem en Dr Mumporeze. “Het team heeft me niet alleen opgeleid als chirurg, maar me ook gevormd als mens,” zegt hij. “Nu kan ik teruggeven wat ik hier heb geleerd — aan de kinderen die het het hardst nodig hebben. Het vertrek voelt als een emotioneel moment. “Save a Child's Heart is vijf jaar lang mijn thuis geweest.” Een van de lessen die hij meeneemt, is het concept van tikkun olam — de overtuiging dat we de wereld beter moeten achterlaten dan we haar aantroffen. “Dat zal altijd bij me blijven,” zegt hij.
